Чил санги одамшакл сайёҳонро ба ҳайрат меоварад
Опубликовано: 10.10.2018 
1 758 просмотров
Дар диёри биҳиштосоямон зиёда аз 2000 мавзеъҳои таърихӣ мавҷуданд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки хоки ин диёр муқаддасу пурганҷест. Бар замми он, 93 фоизи ин сарзамини кучаки муқаддасро кӯҳҳо ташкил медиҳанд. Ин кӯҳҳо низ дар навбати худ ба иқтидору фаровонии маъданҳои табии ва бахусус ба таъмин кардани бощи мусаффо дар минтақа, нақши калидиро иҷро мекунад.
«Чилдухтарон» — яке аз кӯҳҳои таърихӣ ба ҳисоб рафта, он дар ноҳияи Мӯъминобод ҷойгир аст. Кӯҳи «Чилдухтарон» дар 80-километрии шаҳри Кӯлоб воқеъ мебошад. Баландии он аз сатҳи баҳр ба 2 ҳазор метр мерасад. Кӯҳи сангини Чилдухтарон миёни ду рӯдхонаи кӯчак бар фарози кӯҳ хеле ҷолиб аст.
Кӯҳи «Чилдухтарон» табиати ба худ хос дорад. Бахусус кӯҳҳои ҳайратангези он, одамшакле, ки ба масофаи 5-6 метр рост кашида, то 60 метр баланди доранд, диққати бинандаро ба худ ҷалб мекунанд. Ин қаторкӯҳҳо аз регсангҳои сурх ва хокистарранг иборатанд. Мувофиқи тадқиқоти олимон синну соли қаторкӯҳҳо ба 70 миллион сол баробар аст. Вобаста ба баланди ва фаслҳои сол иқлим тағйир меёбад ва ин мавзеъе ба ҳисоб меравад, ки аз ҷиҳати сарватҳои табии, гулу гиёҳҳо, ҷонварону паррандагони нодир хеле бой аст.
Ҳамин тариқ, кӯҳи «Чилдухтарон» як гӯшаи зебоманзари кишварамон буда, ҳифз кардан ва оқилона истифода бурдани сарватҳои он сабаби рушду инкишофи иқтисодиёти диёрамон мегардад.
Таърихи пайдоиши чилдухтарон
“Чиҳил ҷавондухтари тиркашу шамшерзан барои ҳифзи номуси худу диёр ҷасурона муқобили лашкари ғосиб мубориза мебаранд. Аз куштаи ин лашкар пушта месозанд ва то вопасин нафас, замоне, ки муқовиматро дар қиболи лашкари муру малахмонанд аз даст медиҳанд, ба худ иҷозаи таслим шудан намедиҳанд.
Бо шамшери шикаста ва халтаҳои холӣ аз тир ба кӯҳистони ақибнишинӣ мекунанд. Наздик аст, ки онҳоро зинда асир бигиранд. Аммо ин ҷавондухтарони покдомани ғаюр ба сӯи Худованд дасти дуо мебардоранд, то онҳоро ба санг мубаддал гардонад ва ба дасти таҷовузгарон наафтанд. Дуои онҳо мустаҷоб мегардад ва чил духтар дар ҷамъ ба кӯҳи сангин бадал мегарданд.
Лашкари ғосиб аз ин ба даҳшат афтода, фавран ин мавзеъро тарк мекунад. Муборизаи ҷавондухтарон замоне ба вуқӯъ меояд, ки дар паи як шабехун тамоми марду зани ин мавзеъ кушта мешавад.”
Ин ривоятест, атрофи кӯҳи зебоманзари Чилдухтарон, ҷануби Тоҷикистон, ки ба назар, гӯё дар он мавзеъ аз санги сурхтоб бар фарози кӯҳ пайкараҳо сохтаанд. Аслан, воқеият ва дар кадом давру замон ба вуқӯъ пайвастани ин ҳодисаро касе намедонад. Яке инро ба замони ҳуҷуми мақдуниҳо, дигаре ба замони турку аъробу муғул ё русҳо марбут медонад.